Bi guvîna bê re kuliyên berfê ji ezman xwe ber didin xwar. Gund di nav rengî spî de xeniqiye. Ji êvar de bûka mala mezin dike zarokê xwe yê sêyem berde, rû dinê. Bi her qolincê re nalîn û zarin dibin zîpîk, zîpkên li eniyê di ser çavan de digirîn. Ronahiya çavê wê di rojên dawî yên berî ku barê xwe dayne de roj bi roj kêm dibin. Bi qajîna ewil re lêv li bûkê diqelişe!. Bi danîna bar re ji bo çend mehan be jî ji ronahiya çavên xwe dibe.
Wexta min serê xwe ji xewê bilind kir, tariyê jî dikir pirtiyê xwe yê tarî li xwe bike. Du sê bawişk hatin min, bê ku rê li wan bigrim, mi du sê tir jî di ser bawîşk û tena xwe da ber da. Berî ku ez û avê xwe bişon, min xwe li hember eynika ku çav li a banê odeyê diqirpand tût û rût kir. Di bin çavan de min li nivîna xwe ya spî sar meze kir. Tilî û pêçiyên şimayî, berî dan newaloka bi epîlasyonê qusyayî. Didanê jorîn lêva jêrîn bi şewhet gezt. Tiqînî bi min ket. Bi qirpîna çav re min şimaqek bi tîn avêt tilora çepê. Bi meşa xwe ya kihêlî, di hewlîkê re min berî da "Kaniya Ereb Axa".
Roman navê xwe ji karektera sereke a bi navê Bêjanê digre. Malbata Bêjanê li gor hesabê nivîskar di sala 1988'an de ji ber xizaniyê koçî navçeyeke bi navê Bazorê a Derya Tarî (kara denîz)ê dikin. Di êvar/şeva 20 adara 1991'ê de ji bilî karektera bi navê Çilkezî hemî endamên malbatê tên kuştin/qetil kirin. Çilkeziya hijdeh salî piştî kuştina malbatê xwe dispêre malbatek û dawiya dawî dikeve destê dozger û çil rojî bi tecawizê re rû bi rû dimîne. Bêjan bermahiya wê tecavûzê ye û li sêwîxaneyê mezîn bûye. Piştî ku ji sêwîxanê xilas dibe dibe polîs. Her çiqas nivîskar tam zelal nekiribe jî du sal berî Bêjan bikeve nav tevgera tolhildanê bi trajediya diya xwe dihese. Tolhildan di sala 2019'an de pêk tê. Bi kurtî romana me ev e.
- "Em ê demokrasiye...bînin".
Berî du mehan hê çavê we xwendevanan bi rûyê Diyarname yê nû neketibû Cemîl Oguz di “quncikê tarî” de ji bo min xêliya rûyê Diyarnamê da alî. Ji dîtinê min dît rûkê Diyarnamê. Rakirina her xêliyê xelat divê. Lê xelat bi pera jî li cem min peyda nedibû. Dibêjin dermanê keçel hebûya li serê xwe dida. Kêm zêde halê min jî halê keçelo bû. Ji ber hîn qewimîn/rûdanan min beriya salek xwe ji xwendin û nivîsandinê da alî. Tu nabê hişo ne bi dilek, lê bi dozdeh dilan li benda wê rojê bûye. Heyateke tiral û rûtin li benda me bû. Îşê min û hişo îş bû. Diçûm kar û dihatim li Netflixê dibûm mêvan. Piştî demek ji vî halî aciz bûm û min xwest li xwendin û nivîsinê vegerim lê hê min rûpelek nedixwend xew pêjgarî min dibû. Min ji kitêb dida alî û berê xwe dida xewê. Bawerim ji twittera min jî diyar dibe ku leq bi kilavyê jî nediket.
.jpeg)
21
Doz toz e
Welat çavên pisîkekê ye
Dengê ney û meyê li dar e
sorê gewez in lêv
Parsûxwarê sotiye dil
Çav li hev in
Dil îşev li delava newalê
hespekî hêş e.
Doz toz e
li nava lingên hespê boz e.
22.
Pirtik pirtik dikirtike berf
Îskan şikiyaye
Sorê qimitiye erd
1
Dibuhirîn
Nameyên ku li ser kurşe hatibûn nivisîn
Di îskeîska baran de zêr û zewer kirin
ref bi ref kişiyan şikeftên sawgirtî
Nalîn çilkiya dilê şevê
2.
Bi çirkîniya deriyê nîvekirî re
dengekî bêaqort olan da
Hey hawar
ma qey kurdî zikê xwe tijî kiriye?
Stûxwar in li rawestgeha dilên dilbirîn
bêzar û bêwar in
3.
Di bêdengiyeke helbestî de
li bin siya bîst û heşt sêdaran
peyvê serjêkirî diperpitîn
Ey xwedêyo
Ji paşila ezman bêhna sêvan difûre
Ruhistîn teşiya kurdî dirêse
Min di kevçiyê felekê de av vexwar
lê tîna dil netemirî
4.
Bajar di xewa mirinê de vedigevize
Mêvanê peyvên telaqavêtî me
Di guhê min ê kerr de
newayek ji Gîtara Bêtêl* dinale
Melkemot di pêgermoka mirinê de ye.
Serê xwe datinim ser çoka şevê
Gulîstanek tozgirtî dipijiqe
(*Navê yekem romana Cîhan Roj e)
5.
Di bibîkên berxikên hilî de
rastî hişê neteweya reşgirêdayî dibim
di vî çileyê çilxewrevîn de
Ey welatê di çavsoriya xwîna xwe de bizdiyayî
Xewn û xewnerojkan
keziyên xwe kur(d)kirin
Pîştî tavsorka di newala memikên te de çû ava.
6.
Ey welatê bêpaşxane
em ê bixwînin zerya xwînê
Ta ku zanîn di nezaniyê de
wîjdan di bêwijdaniyê de
pîrozwerî di bin simên xerabiyê de pelixî
û em di paxila mirina xwe de ji nû ve vejiyan
7
Dikeve ber pêla bê
Tik î tenê
Xwînî ye li kuştina xwe digere
Edebiyata devkî berhema jiyana sirûştî ye. Ji tecrubeyan
zaye. Eger em bi çavên îro li wê deryaya rengîn mêze bikin, em ê her
tiştî şaş şîrove bikin (û jixwe em dikin jî!). Bi hilatina tavê ra aşê debarê
ziviriye û hemî endamên civakê pê ra rabûne. Bi daketina tariyê ra “şer”ê hilberîna
heyata rojane rawestiyaye. Bi hatina şevê ra “fêkiyên ku hatine berhevkirin” li
sifreya heyatê hatine raxistin. Di Ode/diwanan da, şevbêrk hatine gerandin.
Ode/diwan veguherîne dibistanan. Û di wan dibistanan da, bi şertê ku
qisedan/derbirîn estetîkî be her tişt bêsansur ketiye ber pirsê û şîrove li ser
geriyaye. Bi gotineke din, bi hatina tariyê ra şerê heyata rojane tevizî be jî
teslîmî tariyê nebûye, bi afirandinên edebî ra şev/tarî çûrisandine. Vê çûriskê
şewla xwe berdaye ser rojê jî. Lewra xebata rojane gelek caran veguheriye
festîvalên hunerî.
Piştî ji dilê dayê veqetiyam, bi tehma çiçikan hesiyam. Sal borîn, di havinekê de her çar lingê min bi bendê qalind girêdan, pozçilmûyê ku erbabê karê xwe bû bi hevringê ket ser laşê min û hiriya min qusand.
Berê êvarê, bi destê jinan gincî ji me hatin veqetandin û em kurisandin çewalan.
Rojek payîza pêşîn di nava ava çem de em hatin şûştin û li ser sûran, em li ber tavê hatin raxistin. Pîrejinan li beravê kuçik danîbûn, di sîtilan de av germ dikirin.
Kuçe ji pisik û erebeyên parqkirî re maye. Berpirsê kar deng li karkeran dike; lalaw di talde û quncikan de nemîzin. Wê qasek din "radar" were...
Hê gotin di dev de ye "mutehît" erebeyê dikişîne pêşiya xanî. Bi teqreqa ji avahiyê bilind dibe re çavên werimî û rûyên tirşok li paş paceyan xuya dikin. Bihêrs perdeyên şevê tên kişîn.
Tîrêjên tavê bi qasî hestiyên mirov germ bikin tîn didan. Keştiyên lengerê wan lêxistî, li benda destûra rêvebiriya benderê bûn. Derya hêdî hêdî diliviya. Qaqlîbazan zikê zeryayê didan ber nikulan. Pîra ku te digot qey ji nav sêbareyên Agota Krîstofê pekiyaye, bi kapolê xwe, bermayî û geremola li dû ger û geştiyaran mayî tev dida.
Karkerên avahiya rizyayî, piştî navrojê, çay vedixwarin. Dûyê cixarê li gel hilma ji îskanan bilind dibû nikaribû sohbeta siyasî nerm bike. Evdo û Receb karton raxistin, berê xwe dan qibleyê...
Di nav nivînan de vedigevizim. Helbestên Edip Cansever jî nebûn hogir. Ji rojan în e herhal. Ketim serşoyê. Min û avê xwe şûşt. Bi niyeta belkî çîrokekê binivisînim ji mal derketim.
Qasî meşa nîvsaetek gihîştim bin darên palmiyeyan. Hewa ewrav e. Sê qaqlîbaz per û baskan diçirpînin. Guveguva bê û xuşexuşa pêlan e. Ne îşê aqilan e. Ji vê hewayê ne çîrok, çirçîrok jî dernayên.
"Mijê kon daqurtandibûn. Min hew dît destek li ser dev û xinçer li qirika min e. Ez a teze bi hingila ketî, li hespê siwar kirim. Piştî rêya qonaxek em ji hespê peya bûn. Ji tirsan diricifîm. Simbêla xwe a hinekirî bada. Şimaqek avêt bin guhê min "ava reş" di çavê min de hat. Pişta min da zinar lingê xwe kuta erdê.
Ji ser gewdeyê min rabû. Xwe li hêsir û zarîna min nekir xwedî. Fîtik kuta. Çû ji heqiva li ser pişta hespê, taxima rû kurkirinê deranî. Çiçegên xwe kur kir. Taxima çekan li xwe kir. Li hespê siwar bû, ez avêtim terkiya xwe. Qamçî avêt nava hespê, hesp fizikî... Li nêzî konan rovî ji ber kevir rabû. Hesp veciniqî. Me xwe li erdê dî, piyê min stûyê wî şikest."
- Farûq beg tu çi dikî?
- Pîrtûkek dinivîsînim
- Çeşnê pirtûkê çi ye?
- Roman e.
- Hêvîdarim xwendina wê bibe para min jî.
Farûq Beg gotin li şirêtê raxist:
- Sal, meh… Kî dizane bê ka ev roman çi wextî biqede, melûm e, wext jê re lazim e…
Min di dilê xwe de go, zirto, bila metin bi destê min biketa, minê wekî qirêja "înşaat"ê qilêra te jî vedimalî lê...
Ji nava nivînan derket. Çû mitbaxê. Perdeya şevê da alî. Hêkek danî binê cewzeyê, av bera ser da. Demlig nîvî av kir. Hinek çay avêt binê demligê. Cewze û demlig li ser çaviyên tupê bi cî kir. Berî bikeve serşoyê binê demlig û cewzeyê pêxist.
Kincê xwe ji xwe kir. Di neynikê de ket temaşeya bedena xwe. Bişirî. Memikên xwe firikand... Bask bi lûfikê ketin. Tilî û pêçiyên bikef berî dan newaloka bigirûz, hilm bi avê ket... Heta bêhna bedena ku bûbû warê nalînan hat ber di bin avê de ma.
Ji bin avê derket. Bornoz li xwe pêça. Çû mitbaxê. Çaviya binê cewzeyê reş kir. Çay dem kir. Berî da odeya xwe.
Bi zerqa tavê re ji xew rabû. Rahişt misînê avê bi gotina bismillah re derê der vekir. Qederek çavê xwe li ser gund gerand. Li kuncikek rûnişt, derpê xwe heta ser çoka xwe ji xwe şiqitand, şirinî jê çû. Rahişt misînê kêleka xwe çend kulm av reşand cîhê şirikê. Rabû derpê xwe kişad jor. Xur bi şûna lastika doxina wê ket. Qora xwe xurand. Pêşên dêrî kişand bin xwe dîsa li ser çoka rûnişt çend kulm ji ava mayî avêt ser çavê xwe. Ser û çavê xwe bi pêşa dêrî zuha kir. Berê xwe da hundir.
Bi nasîna newayên zarokatiyê re wekî çaya esra dereng li "rihê" wî geriyabe beşişî. Rahîşt têlefonê rûpela xwe a facebookê vekir. Hêdî hêdî leq bi tiliyan ket. Nivisî, reşkir(dîsa) nivisî...
Di cihê xwe de bê lebat ma. Sermayê ew da ber singê xwe. Zinge zinga didanê wî makineya li ser dişuxulî bi bîra wî xist. Ji cihê xwe rabû pêgermok gerand. Dîsa xwe bi xwe axifî.
- Na bavo na van tiliyên bênamûs ji bilî şixulandina wê dêwa hesinî bi kêrî tu gûyî nayên. Xwe bi xwe xweş diaxifim. Xwe berdidim binê newalên kûr. Rê û dirban gelî û mesîlan xweş dinasim. Min di qirş û qalan nîhayo. Wey Xwedê tu nehiştê. Qey te li ber serê min nekira pile pil nedibû. Di ku de diçim kanî û avsarkên min nedîne tên gûyê xwe di nav hişê min de dikin. Kuro bi Xwedê te dîsa daye navê. Ez nedim nav wê kî bidiyê bavo. Weleh wî camêrî rast gotiye em nikarin qasî misqalek bi zimanê xwe bifikirin. Bajo berxê mino bajo. Çima nabêjî serê min ê kundir bi kêrî tiştek nayê.
Ji roja ku te bişirîna xwe ya dawî diyarî min kir vir ve ye nema tehemûlî zivistanan dikim. Çend saet man ro cihê xwe ji wê hejmara bêyom re bihêle. Wan çaxan şûr simbêlê kenê me nedibirî. Deng û dûyê cixareya Îsko yê sîmsar navçe li ber xwe dibir. Ber êvaran rê bi nameyên te dixemilîn. Xewn û xeyalên me bi zimanê dereke direqisîn.
Çilkên şiliyê li ser seramîkên şaneşînê dikin çinginî. Ba cilên li şirîtê raxistî dilivîne. Li vî yalî zeman şêlû diherike. Mebej zemên û reng. Li ku mêze dikî xemek xwe dide der. Dest diavêjî kijan guliyê boyax jê diniqute. Tîp hişk in, peyv bûne dûpişk. Hêvî loqeke di her gewriyê de. Qijik jî îro melûl in. Nizanim destxeta min hê li cem te ye? Niha xweş dizanim dema Şakiro dibê "bi îşareta destan" çima agir bi canê min dikeve.
Li ber xanî kincê xwe ji berfê daweşand. Bi nêrdewanan ve hilkişiya. Fîzîniya bê li der ma. Derî bi mifteya xwe vekir. Bi vekirina derî re bêhna cixarê dilê wê rakir. Bilez pace vekirin. Ket mitbaxê dest bi haziriya taştê kir. Mêrik ji xew rabû bilez çû serşoyê... Berî da mitbaxê. Rojbaşî dan hev... Jinikê pace girtin. Kincê qilêr avêt cilşoyê. Deng bi saeta li ser dezgehê ket. Mêrik pariya di devê xwe de cût meşiya... Jinikê ji bo şîvê xwarin da ser. Qutiya sergo vala kir. Tûrê bermayiyan danî ber derî. Serê xwe şûşt. Porê xwe yê reştarî bi makînê ziha kir. Tişortek mor û şortek zer li xwe kir... Ji sarincê bîrayek derxist. Çû odeya xwe. Pirtûka li ser sêpayê girt. Li ser nivînan vezeliya çavên xwe kuta rûpelan...
Nedihat bîrê çextê ji warê xwe qetyabû. Morîka xewê kengê ketibû go. Di oda xwe ya ro nedidî da, ji xew qili bû. Çavê xwe li odê gerand, tişt jê neket sêrî. Serî jixweber ket ser balîfê. Bawişk hatinê, tena xwe kişand. Cixareyek pêxist ket dû xewna dîbû. Kir û nekir xewn nehat bîrê. Rahişt têlefonê, medya sosyal pîkol kir. Bi peyamên pîrozkirina cejnê re ciya wî ket bîrê. Bi lez têlefon danî. Çû serşoyê rûyê xwe kurr kir. Serê xwe şûşt. Îşlikekî spî û şalê kot li xwe kir. Gore kir pê. Ji malê derket, li kafeyekê rûnişt. Qehweyek tehl ji garson xwest. Rêşana têlefona xwe tevda. Bi zorê nimraeya têlefona diya xwe dît. Piştî sê caran têlefon naliya, diya wî vekir.
- Elo
- Merheba dayê. Qe tu çerre yî.
- Law te çer bi xwe re dî têlefon bikî. Rind im rind... çavê te radimûsim. Ka tu çerre yî?
- Ez baş im... Eydiya te bimbarek be dayê.
- Pirr Eydiyan bibînî. Lawo li van deran jî eydî nemaye. Ji xencî çend zarûyan, kes li eydiyê nagere. Gişk qurre bûne, qurre.
- Tişt nake dayê. Wê niha...
- Law têlefonê bigre, zarû hatin!.
Nîşe: Eydî ya we pîroz be.
https://diyarname.com/article.php?Idx=12642
Li bin dara tûyê rûniştibûn. Cemîlo xwest avê ji ser galegala kar û bar bibire. Deng li xwediyê avahiya lê dişixulî kir.
- Kek Işık tu royê çend pakêt cixare dikişînî.
-Sê pakêt, lê tu?
-Pakêtek.
-Wê jî mekişîne. Gerçî şerm dikim ji kesî re bibêm mekişine. Heqê wan e ku bibên, hey serê kîrê min! ev gûyê tu dixwî çi ye.
Mixtar xwe piz kir goyê gotinê bada.
-Tu qet nezewicî ne?
Işikê por kiribû toraq çavê xwe li kuçeyê gerand, cixareya ku li ber xilasbûnê bû reş kir, cixareyek din pêxist, û li mixtar vegeriya.
- Ez xebitim, min xwar û vexwar, kîrê min radibû lê serê min ji ser maseyan ranedibû.
Nîşe: https://diyarname.com/article.php?Idx=12639
Li dor pakêtek straforê, li ser tûxleyan rûniştîbûn. Bêhna biharê dihat. Reşo li der û dora xwe mêze dikir. Niçe niça wî bû. Ji cîhê xwe rabû; hîn tûxle, mîxên bela wela û alav dan hev. Rûnişt. Bêdeng ma. Qero gotinên xwe sist kiribûn, hûr hûr dikola:
"Wê tarîx vê zilmê binivîsîne"
Reşo xwe ranegirt:
- Ez di tarîxê nim; ma tarîx miriyan dijmêre?
Ji ber pandemiyê em dîsa li hundir asê ne. Ji hoperlorên kompîtorê dengê Şakiro bilind dibe: ”… Ez dikim herim dîtina vê Sadiyayê. Ew çi kes e mala xwe xirab dike, ocaxê xwe kor dike, derê xwe bi heft kilîta mor dike, dibê sing û berê Sadiya xanimê reşe deq lê nayê...” Xwe li ber neynika serşokê dibinim. Ji bedena ku kumê xwe ji têkçûnê re xwar kiriye aciz dibim. Berî didim hiş û dil, deng ji wan jî biliye. Bi firçeya didanan heta xwîn bi devê min dikeve didanê xwe dişom. Avek şîrgerm li xwe dikim. Min hê çek li xwe nekiriye, lawikê biçûk li ber min diçikile. Soza min dayî bi bîra min dixe. Dikim bibêjim qedexe heye li der, ew bi kenê xwe min qaneh dike. Heta ew û birayê xwe xwe hazir dikin, berî didim medyaya sosyal. Serê bername û derçûna kitêbên nû li hev dikevin. Bi deng û kenê xwe yên şîrîn min ji wê hêwirzeyê xilas dikin.
Qaso bi xwendina çend gotar û lêkonînan re berê xwe da gund.
Qapaxa misînê li ser sobê bi bilqên avê re bilind dibû û dadiket. Bi kêf kartola pijiyayî da ber kita.
Tasa dendikên zeytûnan kişand ber xwe. Serê sî û şeş dendikî da ber derbên êge yê heta kol bûn. Ma li benda sorbûna singê di nav êgir da. Bi baldarî dendik qul kirin. Rûn berda tawê, hebên qulkirî di nava rûn de qeland.
